Okres międzywojenny

  • 03.03.1918r. Niemcy z Rosją zawarły pokój w Brześciu. W żadnej ze szkół gminy nie odbyły się zajęcia.1
  • 11 listopada 1918r. został podpisany, kończący 1 wojnę światową, rozejm Niemiec z państwami Ententy w wagonie kolejowym w Compiègne.
  • 18.01.1919r. w Wersalu pod Paryżem rozpoczęła się konferencja pokojowa w wyniku, której gmina Luzino (wraz ze Strzebielinem) została przyłączona do Polski jako gmina przygraniczna.1
  • 28.06.1925r. w Strzebielinie urodziła się Ludwika Rekowska, nauczycielka i w latach 1957-58 kierownik szkoły podstawowej w Luznie. Została zwolniona z funkcji za to, że nie przeciwstawiła się buntowi rodziców, którzy siłą wdarli się do szkoły i zawiesili krzyże w klasach.1
  • 30.10.1926r. z połączonych powiatów puckiego i wejherowskiego utworzono powiat morski z siedzibą w Gdyni, a od 1928r. z siezibą w Wejherowie.1
  • 08.03.1928r. prezesem Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Luzinie wybrano Zygmunta Kosiora, nauczyciela ze Strzebielina. Komendantem został ppor. Józef Wojewski, kowal z Luzina.1
  • W okresie międzywojennym Strzebielino, posiadało stację kolejową wyposażoną w komory celne, przez którą przejeżdżały pociągi z Niemiec i do Prus Wschodnich. Na wysokości dworca kolejowego, przy drodze międzynarodowej były zabudowania Urzędu Celnego i Strefy Granicznej. W latach trzydziestych posiadało lotnisko szybowcowe służące do szkolenia pilotów szybowcowych. Stanowiło to atrakcję dla okolicznych mieszkańców, ale i okalających wsi.

dscf0596

Budynki służyły jako mieszkania celników (w tej chwili odnowione, są własnością prywatną).

dscf0599

Budynek celny prawdopodobnie jeszcze po stronie niemieckiej (znajduje się w nim restauracja, z tego co wiem jest w tej chwili na sprzedaż)

malamapastrzeb

Mapa Strzebielina z 1924r. (udostępniona dzięki forum eksploracja). Po kliknięciu pokaże się mapa okolic.

UWAGA zamuje 18Mb i może się długo wczytywać!!!

W czasie istnienia II Rzeczypospolitej, w trakcie obchodów upamiętniających Konstytucję 3 Maja i Odzyskania Niepodległości 11 listopada wzdłuż granicy i lotniska zapalano symboliczne ogniska. Płonące ognie dawały światło i ciepło. Światło, to tradycja, kultura, oświata. Ciepło ogromny patriotyzm i umiłowanie Ojczyzny. W okresie międzywojennym istniały i rozwijały się w Naszej miejscowości różne organizacje społeczne m.in.: Katolickie Koło Oświatowe, Kółko Rolnicze (1928), Koło Ligi Morskiej i Związek Strzelecki (1931), Ochotnicza Straż Pożarna (1932), Polski Związek Zachodni (1938) a także zespoły teatralne, chóralne i orkiestry.

II Wojna Światowa

  • 02.09.1939r. Oddziały rozpoznawcze 42 pułku Grenzwache i 5 pułku kawalerii Wermachtu zajmują Kęblowo i Charwatynię.1
  • 22.09.1939r. Albert Forster swoim rozporządzeniem polecił zamknąć wszystkie polskie szkoły, zlikwidować amatorski ruch kulturalny i regionalny, zniszczyć polskie książki itp.1
  • 08.10.1939r. mocą dekretu A. Hitlera polskie ziemie zachodnie i północne (w tym cała gmina Luzino) zostały wcielone do III Rzeszy.1
  • 26.10.1939r. utworzono okręg Rzeszy Gdańsk - Prusy Zachodnie, na czele którego stanął Albert Forster. Luzino admin istracyjnie podlegało powiatowi morskiemu, a ten rejencji gdańskiej.1
  • Po wybuchu II wojny światowej 1939r. zmieniono nazwę miejscowości na Strebelin a kierownikiem szkoły został niemiecki nauczyciel Fischbach, od tego czasu dzieci uczyły się tylko w języku niemieckim.
  • Niemcy mieli w Strzebielinie lotnisko trawiaste o wymiarach 1500x1500m, murowany hangar, budynek mieszkalny i 4 budynki gospodarcze.
  • 04.03.1941r. Niemieckie władze okupacyjne wydały rozporządzenie o niemieckiej liście narodowej DVL i niemieckiej przynależności panstwowej na obszarach wcielonych do rzeszy. Dotyczyło to całej gminy Lusino.1
  • W nocy 21 października 1943 r. połączone oddziały partyzantów należących do TOW „Gryf Pomorski” dokonały ataku na niemieckie lotnisko polowe w Strzebelinie (Strzebielinie). Były to grupy Franciszka Seyka, Stanisława Kamińskiego, Alfreda Loepera i Bernarda Michałka ps. „Batory” (łącznie ok. 30 ludzi) całością dowodził inż. por. rez. Grzegorz Wojewski ps.Ferrum naczelny dowódca Gryfa. Po rozpoznaniu obiektu i systemu posterunków przecięto kabel telefoniczny, a następnie grupa partyzantów (d-ca G. Wojewski) przebranych w niemieckie mundury i znających ten język obezwładniła wartownika i żołnierzy zmiany odpoczywającej. W następnej kolejności zajęto się obsadą magazynu broni. Zabrano stamtąd 10 skrzyń amunicji do broni strzeleckiej, ok. 70 karabinów i pistoletów, 40 granatów, 10 min, 5 kg trotylu, 500 mb lontu prochowego, 5 lornetek, kilka mundurów i .. 2 maszyny do pisania. W tym czasie inna grupa (d-ca B. Michałko) dokonała częściowego uszkodzenia 6 samolotów szkolno-treningowych. Po akcji, bez strat własnych, partyzanci wycofali się w kierunku Gdyni chowając zdobycz w jednym z leśnych schronów w rejonie Gościcina.

1 samolot 2 samolot

Dwa wraki bombowców He-111 uszkodzonych podczas ataku na lotnisko polowe w Strzebielinie (zdjęcia zrobione w 1946r).

wojewski michalko

inż. por. rez. Grzegorz Wojewski ps.Ferrum i Bernard Michałka ps. „Batory”

  • 23.11.1943r. oddział "Gryfa Pomorskiego" w sile 24 ludzi pod dowództwem Luzinianina Bernarda Michałki zlikwidował w rejonie Strzebielina 7-osobowy patrol żandarmerii niemieckiej.1
  • W styczniu 1944r. władze niemieckie zmieniły nazwę miejscowości na Strebelsdorf.

malegb

Rozkład jazdy pociągów z Gdańska (Danzig) do Berlina. Nasza miejscowość to Strebelsdorf, Wejherowo (Neustadt), Lębork (Lauenburg).

malebg

Rozkład jazdy pociągów z Berlina do Gdańska.

  • 18.07.1944 r. jednostka SS z Lęborka wykryła w skutek zdrady bunkier "Gryfa Pomorskiego". Kilkudziesięcioosobowy oddział niemiecki okrążył bunkier, po długiej walce obronnej zginęli dowódca grupy Franciszek Kąkol, jego narzeczona Prakseda Dąbrowska-Stenzel (łączniczka z kamienicy Królewskiej) i szesnastoletnia Franciszka Zachariasz (łączniczka z Sulicic pow. Pucki). Natomiast 3 pozostałych par­tyzantów schwytano i wywieziono do Wrzeszcza, gdzie zostali zamordowani.

dscf0498 dscf0501

Miejsce upamiętniające bohaterów Gryfa Pomorkiego

  • 10 III 1945 r. 3 gwardyjska brygada pancerna 3 korpusu pancernego II Frontu Białoruskiego stoczyła krótką walkę z oddziałami hitlerowskimi, które rażone ogniem rozpierz­chły się po okolicznych lasach.

Jeśli gdziekolwiek w historii znajdują się błędy lub przekłamania proszę o kontakt. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie powyżej zamieszczonych treści co zresztą bez jej zgody jest zabronione!

Bibliografia:

1) Feliks Sikora "Kalendarz Luziński"

Ruch oporu na Pomorzu Gdańskim 1939-1945

Miejsca pamięci w gminie Łęczyce 2006

Mapy i zdjęcia forum.eksploracja